CIA POZAMACICZNA (EKTOPOWA) - polega na zagniedeniu zapodnionej komrki jajowej poza jam macicy (najczciej w jajowodzie). Cto wystpowania wynosi ok. 2%. Istot problemu jest zaburzona wdrwka komrki jajowej przez jajowd w zwizku z nieprawidow funkcj lub budowjajowodu. Stany zapalne miednicymniejszej, zwaszcza przewleke utajone przebiegajce czsto bezobjawowo (CHLAMYDIA) prowadz do uszkodzenia jajowodw i lokalizacji ciy poza jam macicy. RYZYKO ciy ektopowej ZMNEJSZA si u kobiety stosujcej piguki antykoncepcyjne, rodki plemnikobjcze i hormonaln wkadk wewntrzmaciczn typu MIRENA. RYZYKO RONIE u kobiety, ktra ju przebya epizod ciy ektopowej, palcej papierosy, stosujcej wkadk z miedzi, po przebytych operacjach brzusznych (zapalenie wyrostka robaczkowego), po leczeniu niepodnoci i stosowaniu technik wspomaganego rozrodu (zapodnienie pozaustrojowe IN VITRO).
DIAGNOSTYKA - podstawowe znaczenie ma wywiad obejmujcy zaburzenia miesiczkowania, krwawienia, ble podbrzusza. W ustaleniu rozpoznania stosuje si badania biochemiczne, usg przezpochwowe i laparoskopi. Analizujc konkretny przypadek kliniczny w celu postawienia prawidowego rozpoznania naley pamita o pewnych faktach. Najczulszy test ciowy z krwi tj. BETA-HCG - wyraony w jednostkach midzynarodowych - we wczesnej prawidowej ciy zwiksza si dwukrotnie co dwa dni. Poziom PROGESTERONU w surowicy krwi ronie wraz z rozwojem ciy wewntrzmacicznej. ULTRASONOGRAFIA TRANSWAGINALNA wykrywa ci prawidow kilka dni po zatrzymaniu miesiczki. Statystycznie ok.1 na 30 tysicy przypadkw wspistnieje cia ektopowa z ci wewntrzmaciczn. W wtpliwych przypadkach diagnostycznych lepiej wykona LAPAROSKOPI. LECZENIE - mona podzieli na ZACHOWAWCZE I OPERACYJNE.
Naley mie wiadomo, e pknicie jajowodu w przypadku ciy pozamacicznej jest stanem bezporedniego zagroenia ycia kobiety. Wystpuje krwotok do jamy brzusznej i w konsekwencji wstrzs prowadzcy do zgonu. Obowizuje wwczas klasyczne LECZENIE CHIRURGICZNE, czyli LAPAROTOMIA oraz przetoczenie krwi.
Tylko w szczeglnych przypadkach wczesnej ciy ektopowej mona przyj postaw wyczekujc i obserwowa pacjentk w warunkach szpitalnych. Niekiedy dochodzi do wchonicia si lub poronienia trbkowego bez koniecznoci operacji. Alternatyw do leczenia zabiegowego moe stanowi zastosowanie METOTREKSATU (cytostatyk podany dominiowo w celu zahamowania rozwoju ciy ektopowej). W wikszoci przypadkw standardem leczenia niepknitej ciy jajowodowej jest LAPAROSKOPIA.
W zalenoci od indywidualnego przypadku klinicznego mona usun ci z jajowodu (oszczdzajc jajowd, podajc miejscowo prostaglandyny, metotreksat) lub te konieczne jest usunicie jajowdu w caoci. W ostatnich latach dziki postpowi medycyny i wczesnemu rozpoznaniu ciy ektopowej wyranie zmienio si postpowanie lekarskie i jednoczenie poprawio si rokowanie pacjentek z ci pozamaciczn.
|
|
